رسته های اولویت دار استان گیلان مبتنی بر مطالعات دینامیک اشتغال

ارسال شده در ۱۳۹۷ دی ۲۰ ساعت ۲۰:۱۷
توسط کارشناس مرکز
۰ نظر
در شتابدهنده » اشتغال و کارآفرینی، کسب و کار » گردشگری، کسب و کار » سامانه کارا

رسته های اولویت دار استان گیلان مبتنی بر مطالعات دینامیک اشتغال

تحلیل و بررسی ظرفیت های اشتغال در نقاط مختلف استان نشان می دهد که جریان اجتماعی -اقتصادی شکل گرفته از دیرباز حول محور کشاورزی، گردشگری و بازرگانی و ترانزیت بوده و بر همین اساس محوریت اکثریت این شکل گیری ها با مرکزیت شهرستان رشت می باشد به طوری که خدمات پشتیبان تولیدات در تمامی زیر بخش ها در شهرستان رشت دارای توان فعالیت بالایی می باشد که این موضوع در سالهای اخیر با توجه به الحاق بخش هایی از شهرستان رشت به منطقه آزاد تجاری بندر انزلی شدت گرفته و توانسته است تاثیر زیادی را بر سایر زیر بخش ها ایجاد کند .

رسته کشاورزی فصل مشترک سهم اشتغال بیشتر مناطق گیلان با توجه به مزیت ها و ظرفیت های طبیعی استان می باشد که این محور ها عمدتا بر محور تولیدات استراتژیک استان از قیبل برنج – چای – زیتون - بادام زمینی - فندق – کیوی – گوشت سفید و آبزیان می باشد . نکته قابل توجه اینکه عمده فعالیت های اقتصادی خدماتی و پشتیبانی محصولات استراتژیک استان با محوریت شهرستان رشت در بخش مرکزی شکل گرفته است و از آنجایی که بیشترین جمعیت استان در رشت ساکن می باشند لذا بازار عمده محصولات تولیدی استان به محوریت بخش مرکزی به چرخه های ارزش وصل می گردد که این موضوع از دیرباز تغییری نکرده و بازار رشت یکی از مهمترین مراکز استراتژیک استان محسوب می گردد.

از آنجایی که زیر ساختهای فعالیت های اقتصادی در بخش های عمده صنعتی – کشاورزی و خدماتی و صنوف ( تولیدی – توزیعی و خدماتی) و مراکز دانشگاهی در منطقه شمالی استان ( رشت – بندرانزلی و منطقه آزاد انزلی) و قسمت هایی از مناطق شرقی ( لاهیجان) مهیا می باشد به همین منظور شاهد افزایش مهاجرت های درون استانی و همچنین از سایر استانها به این منطقه می باشیم اما با این حال ،بدلیل عدم وجود برنامه های توسعه ای ، معضل اصلی اشتغال در حال حاضر در این منطقه بیشتر دیده می شود و مداخله برای توسعه اشتغال در این منطقه از اولویت بالایی برخوردار است. همانطور که از بررسی های آماری و میدانی استخراج شده است بیشترین سهم جمعیت فعال اقتصادی و بیکاری استان در بخش مرکزی مشاهده می‌شود. تحلیل روندهای اشتغال این شهر نشان می‌دهد به دلیل رکود اقتصادی و افزایش هزینه‌های تولید سایر شهرستانهای استان، بخش مرکزی پذیرای نیروی کار مهاجرت کرده از سایر نقاط استان بوده که این قشر از افراد عمدتاً در مشاغل غیررسمی در بنگاه های رسمی و غیر رسمی مشغول به فعالیت میباشند. عملا می‌توان گفت سهم قابل توجهی از نیروی‌های غیر ماهر و آموزش ندیده استان در شهر های رشت – بندرانزلی متمرکز بوده و به دنبال هر موقعیتی برای امرار معاش خود و خانواده خود میباشند. بخشی از اقتصاد گیلان که دارای توان جذب نیروی آماده به کار در این مناطق میباشد در حوزه خدمات فنی پشتیبان محصولات کشاورزی( برنج – چای – زیتون – بادام زمینی – کیوی و ...) و زیر بخش های گردشگری متناسب با ظرفیت های متنوع گیلان قرار دارد. تولیدات کشاورزی در سیستم های اجتماعی – اقتصادی شناسایی شده علیرغم اینکه در برخی موارد در سالهای اخير با سرمایه گذاری بخش خصوصی شاهد توسعه کمی و کیفی بوده است اما به دلیل عدم توجه به فرایندهای تولید ارزش محصولات از جمله برند سازی – مکانیزاسیون – صنایع تبدیلی و فراوری محصولات جانبی و عدم توجه به آموزش های تخصصی نیروهای آماده به کار ،نتوانسته سهم قابل قبولی از اشتغال را به خود اختصاص دهد که این موضوع می تواند با مداخله توسعه محور ذیل اهداف تکاپو محقق گردد.

در همین راستا و در ادامه بررسی زنجیره ارزش رسته کشاورزی به این نکته باید اشاره کرد که یکی از فعالیت های اقتصادی حاکم بر ساختار کسب و کار و اشتغال گیلان در کشاورزی در مناطق مختلف، صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی شامل کارخانه برنجکوبی، چای سازی، روغن کشی ، آردکوبی، فرآوری زیتون، نخ ریسی ابریشم و عمل آوری توتون است، که استقرار صنایع مذکور در مناطق شرق – جنوب و مرکز ، حاکی از وجود ارتباط بین بخشی کشاورزی و صنعت و امکان توسعه آن می باشد .

در رسته گردشگری مناطق استان گیلان دارای تنوع زیست محیطی بالایی هستند که توانسته سهم بالایی از اشتغال رسمی و غیر رسمی را به خود اختصاص دهد ، همچنین به دلیل بازگشت سرمایه و ارزش افزوده ناشی فعالیت های اقتصادی در این رسته ، تمایلات زیادی برای سرمایه گذاری در این بخش دیده می شود که متاسفانه به دلیل عدم وجود نگاه تخصصی و توسعه محور و عدم وجود آموزش های مرتبط در این حوزه در نهادهای عرضه نیروی کار، ساختار منظمی در استان نداشته و لذا در سالهای اخیر با چالش های فراوانی روبرو شده است و رابطه معناداری برای افزایش سهم اشتغال صنوف مرتبط بوجود نیاورده است.

نحوه توزیع مشاغل و کسب و کار در استان گیلان

بنا بر مطالب اخیر ، مساله اصلی استان را می توان به ۵ بخش اساسی تقسیم کرد:

۱. عدم توسعه یافتگی خدمات فنی تخصصی محصولات کشاورزی در مناطق شناسایی شده حول محورهای بازاریابی – بسته بندی - برندسازی – فراوری و اتصال به بازارهای داخلی و خارجی و کشورهای حاشیه دریای خزر

۲. همبستگی منفی بین نیروهای فارغ التحصیل و مهارت دیده با بازار های کسب و کاری شکل گرفته در سیستم های اجتماعی و اقتصادی استان و روی آوردن اغلب فارغ التحصیلان و نیروهای کار به سمت مشاغل کاذب و غیر رسمی و خدماتی

۳. عدم بهره برداری از مزیت گردشگری ساحلی - دریایی – تاریخی – مذهبی و طبیعت گردی سیستم های شناسایی شده در مناطق گیلان به دلیل عدم شکل گیری بنگاه های توسعه یافته و وجود تفکر خرده مالکی در بین فعالان اقتصادی و نداشتن رابطه فراگیر با سایر زیر بخش های اقتصادی مرتبط با گردشگری

۴. وجود قوانین دست و پا گیر و بازدارنده محیط زیستی در استفاده بهینه از توان جذب سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و گردشگری

۵. عدم وجود نهاد پشتیبان در تولید و عرضه محصولات صنایع دستی و عدم وجود رابطه ای توسعه یافته بین جمعیت بانوان شاغل در این رسته با رسته های اولویت دار گیلان

رسته های در اولویت توسعه اشتغال در استان گیلان

با بررسی و تحلیل مناطق پنجگانه استان گیلان ۲۹ رسته اولویت دار زمینه ساز اشتغال شناسایی شد که نقش بسزایی در وضعیت کسب و کاری سیستم های اجتماعی – اقتصادی شناسایی شده ایفاء می کند و از این بین تعداد ۸ رسته منتخب که دارای ظرفیت بالای اشتغال با توجه به موقعیت جغرافیایی استان دارا می باشند مورد توجه قرار گرفته است که لازم است با ارائه برنامه های عمل مداخله ای توسعه محور ،علاوه بر اینکه اشتغال موجود را حفظ کرد ،ظرفیت ایجاد اشتغال های جدید و پایداری را در منطقه ایجاد کرد . در ادامه رسته های اولویت دار و پیشنهاد برنامه مداخله ای توسعه برای افزایش ظرفیت اشتغال هریک از مناطق ارائه خواهد شد . لازم به ذکر است برخی از رسته های اولویت دار در مناطق مختلف استان دارای اثر سینرژیستی می باشد به گونه ایی که با ایجاد برخی اقدامات پشتیبان برای یک رسته قطعا تاثیرات مستقیم و غیر مستقیمی را می توان در سایر رسته ها بدست آورد.

۱- رسته گردشگری و طبیعت گردی

۲- رسته خدمات فنی تخصصی کشاورزی

۳- رسته پرورش طیور سنتی و صنعتی

۴- رسته تولید پوشاک

۵- رسته شیلات و تولید و فرآوری آبزیان (سردآبی و گرمابی )

۶- رسته تولید مواد غذایی و آشامیدنی

۷- رسته تولید صنایع دستی

۸- رسته خدمات بازرگانی و توزیع و پخش کالا و انبارداری

با توجه به مجموعه شرایط موجود و ارزیابی های صورت گرفته در مورد رسته های موجود در استان پیشنهاد می گردد محورهای توسعه استان ، ظرفیت ها و منایع موجود در حوزه کشاورزی بویژه تولید محصولات برنج – چای – زیتون – بادام زمینی – کیوی و فندق ، در حوزه خدمات گردشگری بویژه در کرانه ساحلی به طول ۳۰۰ کیلومتر و مناطق غربی و شرقی با محوریت طبیعت گردی و گردشگری دریایی - روستایی - تاریخی - مذهبی بیشتر مورد توجه قرار گیرد که قطعا این موضوع می تواند در سایر رسته ها همچون رسته مواد غذایی و صنایع دستی نیز بستر ساز ایجاد اشتغال پایدار باشد .

مطالب مرتبط:

هیچ نظری تا کنون ارسال نشده است! اول نفر باشید...